وب‌سایت تخصصی ایسفا: به بهانه برگزاری جشن مستقل فیلم کوتاه به گفتگو با مسعود امینی تیرانی، کاوه قهرمان و امیر توده روستا نشستیم.

١- در مورد هیات انتخاب توضیح بدید و بفرمایید که هیات انتخاب از چند نفر تشکیل شده و چه مدت زمانی است که مشغول دیدن فیلم‌ها هستند؟

کاوه قهرمان: بازبینى فیلم‌ها به صورت چند مرحله‌اى است و شامل سه گروه انتخاب است که هر گروه شامل ٧ نفر است که در مرحله اول هر گروه، در مدت دو روز و چیزى حدود ۶٠ تا٧٠ فیلم مى‌بینند.

مسعود امینى: ایده آل ما این است که تمام اعضاى آکادمى بتوانند تمام فیلم‌ها را ببینند و انتخاب کنند و دیگر به این شکل هیات انتخاب نداشته باشیم. اما به دلیل نبود زیرساخت‌ها، این امکان وجود ندارد که همه اعضاى آکادمى بتوانند تمام فیلم‌هاى رسیده به جشن را ببینند. تا زمانیکه این زیرساخت‌ها فراهم شود که اعضا بتوانند به صورت مجازى در محیط‌هاى شخصى فیلم‌ها را ببینند و انتخاب کنند، در نتیجه تبدیل مى‌شوند به هیات‌هاى انتخاب ١٠ یا ١٢ نفره.

٢-معیارهاى انتخاب دبیر چیست؟

مسعود امینى: در دوره‌های قبل همیشه انتخاب دبیر جشن را صنف انجام می‌داد ولی در نهایت دبیر جشن اصلی خانه سینما باید مجدد او را تایید می‌کرد، در نتیجه قدرت تصمیم گیری دبیرصنف فیلم کوتاه تابع قدرت دبیر جشن اصلی خانه سینما بود، اما چون امسال جشن به صورت مستقل توسط خود صنف انجام می‌شود، میزان قدرت تصمیم گیری دبیر هم افزایش پیدا می‌کند.
انتخاب دبیر یک ماجراى صنفى است. دبیر باید کسى باشد که بتواند خواسته‌هاى مجمع را رعایت کند. تقریبا هیات مدیره صنف و دبیر جشن، اصلى‌ترین مهره‌هایى هستند که باید جشن را اداره کنند و از آنجایى که جشن مستقل فیلم کوتاه، یکى از مهم‌ترین رویدادهاى صنفى ماست، در نتیجه دبیر می‌بایست:  ١- جزو اعضاى فعال صنفى باشد. ٢- تجربه و قدرت مدیریت را داشته باشد. ٣- ذوق و سلیقه در اجراى جشن را داشته باشد.
این چند پارامتر مهم‌ترین ویژگى‌هایى بوده که ما همیشه در انتخاب دبیر لحاظ کردیم.

کاوه قهرمان:  ضمن اینکه ما با حضور نفرات جدید مخالفتى نداریم، اما مهم‌ترین ویژگى دبیر، شناخت اعضاى صنف و فیلم‌سازان فیلم کوتاه از اوست و البته بالعکس، که بتوانند به هم اعتماد کنند و در قدم بعدى به هم کمک کنند. براى مثال دبیر می‌بایست براى انتخابِ هیات بازبینى و داورى، شناخت کافى از اعضاى صنف را داشته باشد تا بتواند گزینه‌هاى بهتر را براى هیات انتخاب گزینش کند. که این خود، یکى از مهم‌ترین مسائل جشن است.

۳- تفاوت جشن مستقل فیلم کوتاه با جشنواره‎هاى رسمى (دولتى و خصوصى) در چیست؟

مسعود امینى: تمام جشنواره‌های رسمی سیاست‌هایی در مورد انتخاب فیلم‌ها دارند. مثلا بعضی جشنواره‌ها فیلم‌هایی با موضوعات اجتماعی را ملاک قرار می‌دهند و بعضی جشنواره‌ها فیلم‌هایی با موضوعات سیاسی و یا غیره. اما تفاوتی که جشن ما با یک فستیوال رسمی دارد این است که ما یک جشن صنفی هستیم. قانوناً تابع اساسنامه‌ای هستیم که مجمع به آن رای داده است. مجمع ماه جشن فیلم کوتاه را برای ارزیابی تولیدات یک ساله انتخاب می‌کند، فارغ از اینکه چه سلیقه‌ای ممکن است اعمال شود. نگارش آیین‌نامه‌ای که ما خیلی برای آن فکر کردیم و وقت صرف کردیم، باید تابع مطالبه جمعی صنفی باشد. چیزی که باید مورد توجه قرار بگیرد موضوع صنف ماست که فیلم کوتاه است، یعنی تقویت تمام وجوه فیلم کوتاه با هر موضوع و مضمونی.

۴- آیا جشن امسال سیاست‌های جدیدتر و یا سیاست ویژه‌ای نسبت به جشن‌های سال‌های پیش دارد؟

کاوه قهرمان: ما امسال نیاز دیدیم که یک بازنگری اساسی روی آیین‌نامه داشته باشیم. از تجارب آزمون خطاهایی که در سال‌های پیش داشتیم، همراه با همان اعضای هیات مدیره‌ای که آیین‌نامه اول آکادمی را تدوین کرده بودند و همچنین به همراه فعالین و قدیمی‌های صنف، به بررسی و بازنویسی مجدد آیین‌نامه نشستیم که شامل: نحوه انتخاب فیلم‌ها، شیوه شمارش آراء و شکل عضو گیری آکادمی می‌شود. این بررسی مجدد و بازنویسی آیین‌نامه به هیچ عنوان دلیل بر اشکال و ایراد آیین‌نامه قبلی نیست. آیین‌نامه قبلی برای شروع و شکل‌گیری آکادمی بوده و ما سعی کردیم که آیین‌نامه را به روزتر کنیم و اصلاحاتی را در آن انجام دادیم و ممکن است که هیات مدیره‌های آتی در سال‌های آینده هم این آیین‌نامه را دست خوش تغییرات مفیدتری کنند.

مسعود امینی: ما خیلی سیاست متفاوتی نسبت به سال‌های گذشته نداریم، چه بسا که ما تابع سیاست اساسنامه و مجمع هستیم که صنف می‌بایست هرساله جشنی برگزار کند که در آن بتوانیم تولیدات یک ساله کشور در حوزه فیلم کوتاه را ارزیابی کنیم و عملاً سیاست دیگری وجود ندارد. اما هر ساله تلاش می‌کنیم که بخشی از مشکلاتی که در برگزاری جشن وجود دارد را رفع کنیم. دلیل تغییرات اساسنامه هم به علت مشکلاتی بود که در سال‌های گذشته با آن مواجه بودیم و آن مشکلات در نحوه برگزاری، انتخاب، شمارش آرا و داوری بود که با تغییراتی سعی در بهتر شدن آن‌ها داشتیم.

۵- مهم‌ترین چالشی که در ادوار گذشته درگیرش بودید چه بوده است و برای رفع آن‌ها چه راهکارهایی اندیشیده‌اید؟

مسعود امینی: مهم‌ترین چالش، بخش داوری فیلم‌ها بود. در ادوار گذشته روش‌های داوری ما ایراداتی داشت. برای مثال: ممکن است در دوره‌ای فقط با یک فیلم درخشان روبه‌رو شویم که انتخاب و داوری برای آکادمی آسان می‌شود. طبیعتاً داوران به آن فیلم رای می‌دهند و آن فیلم با اختلاف آرا نسبت به باقی فیلم‌ها رای می‌آورد و کسی در آن دچار تردید نمی‌شود. تردیدها و اشکالات در این روش در جایی ممکن است بروز کند که وقتی فیلم‌های شاخص جشن از یک فیلم به چند فیلم افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه ممکن است درصد آراء بین آن فیلم‌ها تقسیم شود و در آن صورت نمی‌شود با قاطعیت اعلام کرد که بهترین فیلم از نظر داوران کدام فیلم است. برای مثال اگر چهار فیلم شاخص در جشن وجود داشته باشد، هر فیلم با ۲۵ درصد آرا انتخاب می‌شود، در نتیجه ممکن است این شبهه به وجود آید که چگونه یک فیلم با ۲۵ و یا ۳۰ درصد آراء به عنوان بهترین فیلم انتخاب شده است؟ ما در دوره قبل با تعدادی فیلم شاخص مواجه بودیم که به طور جد با این چالش روبه‌رو بودیم که چگونه یک فیلم با کمتر از ۵۰ درصد آراء می‌تواند بهترین فیلم جشن شود؟

کاوه قهرمان: مثلاً سال گذشته جزء معدود سال‌هایی بود که یک فیلم جایزه بهترین کارگردانی را گرفت ولی فیلم دیگری جایزه بهترین فیلم را دریافت کرد.

مسعود امینی: در نتیجه به این روش رسیدیم که داوری شامل دو مرحله شود. در مرحله اول داوران، نامزدهای هر  بخش را معرفی می‌کنند و بعد مجدداً از بین نامزدها، بهترین‌های هر بخش را انتخاب می‌کنند. نحوه شمارش آرا دچار تغییراتی شده که شامل پروسه پیچیده‌ای است که این روش هم، عمده مشکلات و چالش‌ها را رفع می‌کند.

امیر توده روستا: به نظر من هم مهم‌ترین اتفاقی که امسال افتاده، هم شیوه انتخاب فیلم‌هاست و هم داوری فیلم‌ها. می‌توان گفت نوعی بازسازی است از همان چیزی که در گذشته برنامه ریزی شده. البته معتقد هم نیستیم که امسال بتوانیم به آن ایده‌آل برسیم ولی قطعاً با شیوه‌ای که انتخاب کردیم مسیر این اتفاقات کوتاه‌تر می‌شود تا در یکی دو سال آینده به هدف خیلی دقیق‌تری در شیوه انتخاب برسیم. همچنین من معتقدم که در دوره‌های قبلی آکادمی هم فیلمی جایزه نگرفته که مستحق جایزه نبوده باشد. به هر حال با این تغییرات سعی کردیم که فقط انتخاب فیلم‌ها قاطع‌تر انجام شود و ضریب خطا‌های فردی کاهش پیدا کند.

۶- ثبت نام فیلم‌ها به چه صورت بوده است و استقبال فیلم‌سازان از جشن امسال چطور بوده؟

امیر توده روستا: امور جشن را به صورت آکادمی پیش می‌بریم، یعنی هر کدام از اعضا مسئولیت یک بخش را بر عهده گرفته و آن را پیش بردند. بخش ثبت نام فیلم‌ها هم توسط آقای مولایی انجام شده که امسال برای اولین بار ثبت نام فیلم‌ها به صورت آنلاین انجام می‌شود. در ادوار گذشته ثبت‌نام به صورت سنتی و پر کردن فرم‌های دستی بود اما امسال فراخوان، روی سایت قرار گرفت و ثبت نام به صورت آنلاین از طریق سایت خود ایسفا انجام شد و پرداخت هزینه ثبت نام هم از طریق درگاه‌های بانکی انجام شد و ما این مسیر را هم برای سال‌های آینده ادامه خواهیم داد.

تا این لحظه ۲۶۰ فیلم ثبت نام شده و طبیعتاً به این جمع اضافه خواهد شد.

کاوه قهرمان: در سال‌های آینده برآنیم که همان طور که ثبت نام به صورت آنلاین انجام می‌شود، تحویل فیلم‌ها هم به صورت آنلاین باشد تا فیلم‌سازان عزیز شهرستانی با توجه به دوری مسافت، مجبور به پست کردن و یا تحویل حضوری فیلم‌های‌شان نباشند

۷- اگر شما صرفاً فیلم‌ساز باشید، جدای از سمت‌های اجرایی و مدیریتی در جشن، فکر می‌کنید برای بالاتر رفتن کیفی جشن، چه تغییرات مهمی می‌بایست در آن ایجاد شود؟

مسعود امینی: ما در آکادمی چیزی را به صورت آرزو نگاه نمی‌کنیم و سعی کردیم با برنامه‌ریزی به ایده‌آل‌های‌مان برسیم. برای مثال وقتی گفتیم ایده‌آل ما این است که تمام هیات داوران همه فیلم‌ها را ببینند، طبیعتاً با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده در این مسیر قرار گرفته‌ایم و با توجه به توان و امکاناتی که داریم سعی می‌کنیم که زیرساخت‌های این کار را فراهم کنیم. سعی کردیم که  ترکیب هیات داوران ترکیبی باشد که هم از جوان‌های صنف بهره بگیریم و هم از با تجربه‌های صنف. ضمن اینکه از داوران منصفی استفاده کنیم و همچنین از داوران مهمان تخصصی‌تری استفاده کنیم. سعی کردیم که داوران، فیلم‌ها را در شرایط مناسب‌تری ببینند. در واقع اتفاقاتی را که ما در صنف دنبال می‌کنیم، فارغ از نگاه‌های شخصی ما و فیلم‌سازان دیگر نیست و قطعاً سعی کردیم که دغدغه اکثریت فیلم‌سازان را در امور جشن لحاظ کنیم. ضمن اینکه همواره ما ارتباطمان با دوستان فیلم‌ساز و اعضای صنف در جریان است و قطعاً هر مطالبه‌ای که آن‌ها دارند به ما منتقل می‌کنند و ما به آن‌ها فکر می‌کنیم و آن‌ها را لحاظ می‌کنیم.

امیر توده روستا: معمولا در تمام سال‌ها جشن فیلم کوتاه، خیلی خوب و شکیل برگزار شده است. واقعاً سنگ بنایی که توسط دوستان قدیمی هیات مدیره و دبیرهای قبلی جشن از ابتدا گذاشته شده، باعث شده که این جشن مسیر درستی را طی کند و به نظر من پایه گذاری این ماجرا از ابتدا درست بوده است و برای آن هم تلاش‌های زیادی صورت گرفته است و امروز هم وظیفه ما این است که این شرایط را سال به سال بهتر کنیم و قطعاً هم در سال‌های آینده دوستانی خواهند آمد که با تلاش‌های آن‌ها ما به اهداف بهتری دست پیدا کنیم. البته ما و اکثر فیلم‌سازان معتقدیم که در حال حاضر همین جایزه، جایزه خیلی مهمی در حوزه فیلم کوتاه محسوب می‌شود و اکثر فیلم‌سازان کوتاه دوست دارند که این جایزه را در ویترین افتخاراتشان داشته باشند.

۸- با توجه به اینکه در جشن امسال، ایسفا تندیس‌های مستقل و مفهوم و مختص خودش را به برندگان هر بخش اهدا می‌کنند، چه معیارهایی را در طراحی تندیس‌های جدید در نظر گرفتید؟ همچنین برای طراحی تندیس‌ها از چه کسانی استفاده شده است؟ ضمن اینکه استقلال‌ها در زمینه تندیس‌ها چه دستاوردهایی می‌تواند داشته باشد؟

مسعود امینی: وقتی ما از جشن مستقل صحبت می کنیم، طبیعی است که باید تندیس ویژه خودش را داشته باشد. تا سال قبل چون جشن ما تابعی از برگزاری جشن اصلی خانه سینما بود، تندیس‌هایی که اهدا می‌شد همان تندیس‌های جشن خانه سینما بود. از سال قبل که تصمیم گرفته شد جشن‌های تابع، مستقل شود، تصمیم بر این شد که هر صنف تندیس‌های ویژه خودش را داشته باشد. ما برای طراحی تندیس با خیلی از اعضای صنف که احساس کردیم دارای ذوق و سلیقه شخصی هستند جلساتی داشتیم و راجع به این موضوع بحث کردیم. به گرافیست‌ها پیشنهاد دادیم و به کسانی که تجربه و سابقه تندیس‌سازی داشتند هم پیشنهاد دادیم و همچنان در حال گفتگو هستیم و هنوز به انتخاب نهایی نرسیدیم ولی به هر حال در حال کار روی یک سری ایده‌ها هستیم.

کاوه قهرمان: دو ماه است که درگیر طراحی تندیس‌های جدید ایسفا هستیم و هنوز هم به نتیجه مشخصی نرسیدیم و دلیلش هم این بوده است که ما هیچ وقت نخواستیم چیزی را ساده برگزار کنیم. همچنین برای اینکه به یک نظم واحد برسیم می‌بایست تندیس‌ها، هم در این دوره و هم در ادوار بعدی به یک شکل واحد باشند. به همین دلیل چون قرار است که این تندیس، سال‌های سال ماندگار باشد، مستلزم این است که وسواس خاصی برای آن خرج کنیم.

مسعود امینی: در واقع این تندیس هم باید مانند نشان ایسفا ماندگار شود. یعنی نشان ایسفا به یک ویژگی مهم جشن ما تبدیل شده است. اینکه چه فیلمی تندیس ایسفا را می‌گیرد یک بخش ماجراست و انتخاب اینکه هر سال چه کسی نشان ایسفا را می‌گیرد هم بخش مهم و قابل اهمیتی است. هر ساله که به جشن نزدیک می‌شویم، بیشترین سوالاتی که پرسیده می‌شود در خصوص این است که نشان ایسفا به چه کسی تعلق می‌گیرد. به نظر می‌رسد که اهدای نشان نیز یکی از بخش‌های مهم جشن محسوب می‌شود. دقیقاً تندیس اصلی جشن هم باید این ویژگی را پیدا کند.

امیر توده روستا: من هم با نظرات دوستان موافقم و ماندگاری این تندیس، اولویت اصلی ماست.

پیوند کوتاه: https://www.fidanfilm.ir/?p=6967