پیش از اینکه وارد بحث بشویم دوست داریم چند سوال بپرسیم:
- با وجود افزایش فرصت‌های اکران آیا همه فیلم‌های کوتاهی که از کیفیتی استاندارد برخوردار هستند امکان نمایش برابری دارند؟
- آیا جشنواره‌های فیلم کوتاه با وجود تمام محدودیت‌های ناشی از سانسور و محدودیت‌های پخش، امکان نمایش همه فیلم‌های کوتاه استاندارد تولید شده در سال را دارند؟
- آیا جشنواره‌های فیلم کوتاه با حجم بالای مخاطبان و اکران‌های محدود جوابگوی تمایل مخاطبان جدی فیلم کوتاه برای دیدن همه فیلم‌ها هستند؟
- آیا همه جشنواره‌های فیلم کوتاه شرایط و کیفیت استاندارد نمایش آثار را دارند؟
- آیا همه فیلم‌سازان شرایط مساوی برای معرفی و تبلیغ فیلم‌هایشان را در اختیار دارند؟
- شما به عنوان یک مخاطب جدی فیلم کوتاه بیشتر، منتظر دیدن فیلم تازه فیلم‌سازی شناخته شده هستید یا فیلم‌سازان تازه وارد و کمتر شناخته شده و حتی گمنام؟
- آیا با وجود جشنواره‌های متعدد، هنوز هم جشنواره فیلم کوتاه تهران به عنوان تنها جشنواره‌ای که امکان نمایش فیلم‌ها در کیفیتی صدا و تصویر استاندارد را فراهم می‌کند به شمار نمی‌رود؟
این سوال‌ها را می‌شود همینطور ادامه داد و جواب‌ها را با احتمال بسیار بالا حدس زد. نه همه فیلم‌های کوتاهی که لایق اکران و توجه مخاطب هستند ــ ورای کیفیت و ارزش هنری‌شان ــ هنوز هم به هیچ عنوان شرایط مساوی برای اکران در اختیار ندارند.
مقدمه
در روزگاری که اهمیت رسانه بیش از پیش است. در روزگاری که انباشت محتوا به حدی است که کیفیت اثر دیگر به تنهایی مسیر دیده شدن و پیشرفت را هموار نمی‌کند و نحوه و ابعاد ارائه و اطلاع‌رسانی، تضمین اصلی برای دیده شدن یا نشدن به حساب می‌آید؛ بر این باوریم که در روندی کاملا طبیعی و موجه تعدادی از فیلم‌سازان فیلم کوتاه به واسطه موفقیت‌هایی که در گذشته کسب کرده‌اند، ارتباطاتی که با افراد یا رسانه‌ها دارند یا از مسیرهای متنوع دیگر، امکان معرفی فیلم خود و در نتیجه جلب توجه مخاطبان، جشنواره‌ها و رسانه‌ها را دارند. ما نیز خوشحالیم که فیلم کوتاه دیگر مانند سال‌های گذشته محدود به محافل و جمع‌های کوچک نیست و سهمی از رسانه و مخاطبان را به خود اختصاص داده است.
اما فیلم کوتاه به خاطر ماهیت ذات خود همواره محل ورود جوان‌ترها و تازه واردها ست. افرادی که به واسطه ارتباطات اندک، سابقه کم و حتی دانش اندک در این حوزه، هنوز امکان معرفی و ارائه اثر خود را ندارند و ممکن است زیر انبوه اخبار و اطلاعاتی که با نزدیک شدن هر جشنواره منتشر می‌شود، ورای کیفیت بالای فیلم‌شان نادیده بمانند.
فیدان همواره تلاش کرده نقشی در معرفی فیلم کوتاه و فیلم‌سازانش ایفا کند. خرسندیم که در آستانه پنجمین سال فعالیتمان می‌بینیم که اهمیت محتوای ارائه شده توسط فیدان دیگر اتفاقی غیرقابل چشم پوشی در تمامی سطوح جامعه فیلم کوتاه است. از این رو تلاش خواهیم کرد و احساس مسئولیت می‌کنیم؛ از این به بعد در جشنواره‌های مهمی که در طول سال برگزار می‌شوند سهم بیشتری در معرفی فیلم‌ها و فیلم‌سازان فیلم کوتاه داشته باشیم. سهم بیشتری در معرفی همه. تازه واردها در کنار باسابقه‌ها.
حال بعد از چهار سال به اهمیت این موضوع بیشتر واقفیم و از آن استفاده خواهیم کرد.
اگر بخواهیم از زاویه‌ای دیگر به موضوع نگاه کنیم، فیلم‌سازان شناخته شده به واسطه همان قابلیت‌ها (اعتبار، ارتباطات و شناخته شده بودن) بعد از جشنواره‌ها امکان‌ها و توجه کافی برای نمایش بیشتر فیلم‌های خود در مراکز مختلف و به بهانه مختلف را دارند. اما با وجود محدودیت‌های زیاد برای امکان نمایش فیلم‌های کوتاه، جشنواره‌ها هنوز تنهاترین فرصت برای نمایش اکثریت فیلم‌های کوتاه هستند. پس این اکران‌های محدود نباید به دلیل تمرکز موجود روی فیلم‌های پرهیاهوی فیلم‌سازان باسابقه، به فرصت‌هایی از دست رفته برای فیلم‌های کوتاه دیگر بدل شوند.
در نتیجه از این به بعد فیدان رفتار تازه‌ای را در پیش خواهد گرفت.
پیشنهاد
متاسفانه به دلیل خلاهای موجود در فرهنگ رسانه‌ای گاهی شاهد هستیم که ساده‌ترین رفتارهای یک رسانه، فیلم‌سازها و جشنواره‌هایی که حق بهره‌مندی از امکانات رسانه را دارند، دچار سوء تفاهم‌های غم انگیزی می‌شوند. بر این باوریم که همچون فیلم‌سازها، جشنواره‌ها نیز حق دارند از پوشش رسانه‌ها بهره‌مند شوند و بالعکس رسانه‌ها حق دارند از بستر جشنواره‌ها برای تولید محتوا در زمینه تخصصی خود بهره ببرند. اما به دلیل همان سوء تفاهم‌ها و خلاهای موجود تا زمان نهادینه شدن حقوق فیلم‌سازها، جشنواره‌ها و رسانه‌ها و نیز به این دلیل که درک می‌کنیم دبیرخانه‌های جشنواره در روزهای برگزاری جشنواره‌ها درگیر موارد متعددی هستند، فعلا دوست داریم بار حواشی ناخواسته و ناخوشایند خلاها و سوءتفاهم‌های موجود را از دوش دبیرخانه جشنواره‌ها برداریم و با روشی تازه در این خصوص مستقلا رفتار کنیم. و امیدوار باشیم به روزی که آزادی بیان رسانه بدون هیچ خللی و در هر مرحله‌ای محترم باشد.
از این رو فیدان از این پس در آستانه جشنواره‌های مهم، بعد از انتشار اسامی آثار به صورت رسمی از سوی دبیرخانه جشنواره‌ها، فراخوان‌هایی را خطاب به فیلم‌سازان و صاحبان آثار منتشر خواهد کرد. در این فراخوان‌ها از فیلم‌سازها و صاحبان آثار درخواست خواهیم کرد در صورت تمایل نسخه‌ای از فیلم خود را در اختیار تحریریه فیدان قرار دهند.
نیازی به تکرار نیست اما تکرار کردنش ضرری هم ندارد، که طبیعتا فیدان حفظ حقوق کپی رایت آثاری که در اختیارش قرارخواهند گرفت را در اولویت خود خواهد داشت. و برای حفظ بیشتر آثار زیرساخت‌هایی فراهم کرده است که اعضای تحریریه در استانداردترین و امن‌ترین حالت ممکن فیلم‌ها را تماشا کنند.
تحریریه فیدان، فیلم‌هایی که در اختیار دارد را با دقت بررسی خواهد کرد تا در ایام جشنواره و روزهایی که نمایش آثار به صورت رسمی آغاز می‌شود تولید محتوای خود را آغاز کند.
طبعا رفتار فیدان در زمینه اطلاع رسانه و معرفی صرف فیلم‌ها (همچون انتشار تیزر، پوستر و معرفی فیلم‌ها) به صورتی کاملا مساوی برای همه فیلم‌ها صورت خواهد گرفت. و محتوایی که مربوط به نقد، تحلیل و پیشنهاد فیلم‌ها ست بر اساس کیفیت آثار و تشخیص اعضای تحریریه تولید خواهد شد.
از این رو فیدان در نخستین روز جشنواره فهرست پیشنهادهای خود را برای مخاطبان خود منتشر خواهد کرد و در ادامه به اشکال مختلف محتوای انتقادی و تحلیلی در مورد فیلم‌ها را.
بر این باوریم و همانطور که در سال‌های گذشته تجربه کرده‌اید فهرست پیشنهادهای فیدان همواره شامل فیلم‌ها و نام‌های تازه بوده و خواهد بود. چه بسی همین یک پیشنهاد ساده تنها فرصت برخی از این فیلم‌ها برای قرار گرفتن در دامنه توجه مخاطبان جشنواره‌ها باشد.
طبعا برای احترام به حقوق فیلم‌سازانی که آثار خود را در اختیار فیدان قرار نداده‌اند، همراه فهرست پیشنهادها اسامی فیلم‌هایی که موفق به دیدن آن‌ها نشده‌ایم را نیز منتشر خواهیم کرد تا مخاطبان فیدان آگاه باشند که پیشنهادهای ارائه شده از بین چه دامنه‌ای از فیلم‌ها بوده است. سایر فیلم‌ها را طبعا در روزهای برگزاری جشنواره و در قالب نمایش‌های رسمی جشنواره خواهیم دید و کماکان در مورد آن‌ها نیز محتوای تخصصی لازم را تولید خواهیم کرد. تلاش ما بر این بوده و خواهد بود تا تمامی فیلم‌ها را با دقت ببینیم و در عرصه نقد و نظر نیز با توجه به کیفیت آثار رفتار حرفه‌ای و صادقانه خود را داشته باشیم.
همچنین ممکن است قبل از هر جشنواره‌ای، تعدادی از فیلم‌های راه یافته را به بهانه‌های مختلف (حضور در جشنواره‌های دیگر، اکران‌های خصوصی، و موارد متعدد دیگر) دیده باشیم. قاعدتا آن فیلم‌ها نیز مشمول فیلم‌هایی خواهند شد که در روند ارائه فهرست‌های پیشنهادهای فیدان مد نظر تحریریه خواهند بود.
بر این باوریم که پیشنهادهای فیدان در روز نخست جشنواره‌ها امکانی را برای دیده شدن فیلم‌هایی که با سلیقه فیدان به عنوان یک رسانه تحلیلی و تخصصی هماهنگ هستند (از نظر ما فیلم‌های خوبی هستند) و فیلم‌ها و فیلم‌سازان تازه وارد و جوان که آثار باکیفیتی ساخته‌اند را فراهم می‌کند. همینطور مخاطبان جدی و پیگیر ما حق دارند از این پیشنهادهای ما باخبر باشند تا در میان انبوه فیلم‌های جشنواره که قطعا هیچ مخاطبی نمی‌تواند همه آن‌ها را ببینید، دیدن فیلم‌هایی که احتمالا دوست خواهند داشت را در برنامه خود قرار دهند.
ما آگاهیم بر این که بسیاری از کارهایی که انجام می‌دهیم به دلیل خلاء رفتار رسانه‌ای استاندارد به نوعی نخستین بار یا جزو معدود دفعات حادث شدنشان است. پس به برخی از فیلم‌سازان و مخاطبان‌مان حق می‌دهیم که سوال‌هایی در مورد چرایی‌اش داشته باشند. اما این یک روند کاملا طبیعی در تمامی جشنواره‌های مهم است که مخاطبان جشنواره با توجه به سوابق فیلم‌سازها، اطلاعاتی که از فیلم‌هارسانه‌ای می‌شوند، رفتار جشنواره‌ها و پیشنهادهای رسانه‌ها و منتقدینی که سلیقه آن‌ها را بیشتر می‌پسندند، از بین انبوه فیلم‌ها دست به انتخاب بزنند.
در نهایت فهرست پیشنهادهای فیدان یک فهرست ساده و کوچکی است که احتمالا باعث جلب توجه بخش محدودی از مخاطبان جشنواره به سوی تعدادی از فیلم‌ها می‌شود. ما از صمیم قلب خوشحال می‌شویم فرصتی برای دیده شدن چند فیلم مهجور ولی با ارزش را فراهم کنیم.
در نهایت به خود می‌بالیم
- به خود می‌بالیم که شوق دیدن فیلم کوتاه درون ما زنده است و برای دیدن هر فیلم کوتاهی بی‌طاقتیم.
- به خود می‌بالیم که تلاش می‌کنیم، تمامی فیلم‌های کوتاه تولید شده توسط فیلم‌سازان سراسر کشور را ببینیم.
- به خود می‌بالیم که تلاش می‌کنیم، فیلم‌های کوتاه را ورای دوست داشتن یا نداشتن‌مان، نه یک بار که چندین بار ببنییم.
- به خود می‌بالیم که سلیقه و نظر فیدان حاصل همفکری جمعی همگن و صمیمی ست.
- به خود می‌بالیم که سلیقه فیدان مقهور سلیقه جشنواره‌ها، ارقام تولید و هیاهوی سابقه فیلم‌سازان نیست.
- به خود می‌بالیم که صداقت‌مان دوست و آشنا و غریبه نمی‌شناسد.
- به خود می‌بالیم که فیلم‌سازها را با دیدن فیلم‌هایشان شناخته‌ایم نه برعکس.
- به خود می‌بالیم که فیلم کوتاه برای ما پاره‌ای جدی از سینما ست و این جدیت را در دیگران نیز به جوشش واداشته‌ایم.
- به خود می‌بالیم که کیفیت و صداقت رفتار فیدان هر چند روزهای تلخ و شیرین بسیاری برایمان ثبت کرده، اما مایه افتخار ما ست.
- به خود می‌بالیم که اشتباهاتمان باعث تجربه‌اندوزی و بالیدن‌مان شده.
- به خود می‌بالیم که بی‌انصافی و غرض‌ورزی‌ها باعث جدی‌تر شدن و انگیزه استمرار پرشورترمان شده.
- به خود می‌بالیم که فیدان هستیم و فیدان باقی می‌مانیم. ترد و تازه و پویا.
فیدان در شبکههای اجتماعی