نوشته: هادی علی‌پناه
روز نخست
در میان جستجو سیری ناپذیر ما برای یافتن فایده مازاد و ملموس هر رویداد و اتفاقی، بیشتر اوقات در سودای امر ملموس و انگار مادی که می‌شود در دست گرفت و نوازشش کرد، واقعا فراموش می‌کنیم که تاثیر، استفاده و حاصل یک امر فرهنگی می‌تواند در ماهیت خود چنان ساده و روزمره باشد که چندان نشود در همان لحظه لمسش کرد. این جا البته نباید سادگی و روزمرگی را مساوی ناچیز بودن گرفت. چرا که فرهنگ چندان مقید و محتاج به متر و معیار کمی نیست. حال می‌شود با در نظر گرفتن چنین اصلی برگزاری جشنواره‌های کوچک مقیاس همچون جشنواره‌های منطقه‌ای را راحت‌تر تحلیل کرد و ماهیت وجودی‌شان را و تاثیرشان را کمی با انصاف جستجو کرد.
نقص آموزش سینما در شهرهای کوچک و حتی بزرگ خارج از دامنه پایتخت امری انکار ناپذیر است. در کنار عوامل متعدد به وجود آمدن چنین پدیده‌ای هم شاید بشود کمبود نیروی متخصص در مرحله تدریس را مهم‌ترین یا یکی از مهم‌ترین عوامل آن دانست. با علم به این حقیقت که سینما به خاطر ماهیت سرمایه محور بودنش همواره نیروهای مستعد را به کانون توجه و سرمایه سوق می‌دهد شاید نشود بر هیچ یک از جوان‌های پرورش یافته و با استعداد شهرستانی خورده گرفت که چرا برای تداوم فعالیت هنری، پیگیری دغدغه‌ها و دست یافتن به خواسته‌هایشان در نهایت مجبور به مهاجرت و حضور در پایتخت می‌شوند. در چنین وضعیتی همراه دست شهرستان‌ها از نیروهای متخصصی که پرورش داده است خالی می‌شود. از این رو عملا ساختار آموزش سینما نیز به واسطه ناقص ماندن چرخه پرورش و بهره‌مندی دچار نقصانی ذاتی می‌گردد. از این رو با وجود راهکارهای کوتاه و بلند مدت متنوع برای این آسیب باید این حقیقت را پذیرفت. اینکه هر چند بدنه سینمای کشور همواره مدیون جوانانی از سراسر کشور بوده است اما کانون آن عملا در تهران تجلی می‌یابد و می‌بالد. و شهرستان‌ها همواره از ضعف‌های مهمی به واسطه این تخلیه نیروی دائمی رنج می‌برند.
در این بین برگزاری یک رویداد جشنواره‌ای در محدوده چند استان و تعریف ساختاری فکر شده‌تر در داخل اضلاع آن می‌تواند یکی از راهکارهای پوششی برای تقابل با چنین ضعف‌هایی باشد. رویدادی چند روزه که می‌تواند و باید حاوی تکانه‌های مشخص در ابعاد مختلفی از سینما باشد. و در این بین برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی با هدف وارد کردن این تکانه‌ها به نسل جوان می‌تواند عنصری تایین کننده باشد. اتفاقی که کیفیت برگزاری آن و استفاده از اساتید برجسته در کالبد آن می‌تواند نمایان‌گر بسیاری از ظرفیت‌های نامکشوف دانش سینما و راه‌های دست یافتن به آن در خلاء یا نقصان آموزش برای جوانان باشد. در این کارگاه‌های و نشست‌ها ست که می‌شود دورنمایی کلی از دانش روز، ابعاد و تازه‌های آن به جوانان نمایاند و مهم‌تر از آن راه‌های غلبه بر نقص‌های آموزشی موجود را برای ایشان ترسیم کرد.
با مشاهد واکنش‌هایی حتی معدود و کم‌شمار در بین فیلم‌سازان و علاقه‌مندان حاضر در پنجاه و هشتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان ــ اروند نسبت به بحث‌های شکل گرفته در جلسات گفتگو و نشست‌های تخصصی به عنوان مهم‌ترین این جلسات، می‌تواند دانست که کیفیت چنین مجموعه برنامه‌هایی چقدر می‌تواند حیاتی باشد. حقیقتی که متاسفانه در تعداد قابل توجهی از دوره‌های گذشته همین جشنواره‌ها با برگزاری سرسری و بدون وسواس این دست نشست‌ها و کارگاه‌ها به راحتی نادیده گرفته شده و فرصت‌های آن از دست رفته است. حضور بر سر جلسه فیلم‌ساز، عکاس و استادی که در شرایط عادی برای یک جوان شهرستانی دور از پایتخت اتفاقی خارج از دسترس و تصور است باعث می‌شود به راحتی یک افق دید گسترش یابد. اتفاقی که به نظر بسیار مهم‌تر از خود امر آموزش نیز هست. در واقع جشنواره‌هایی از این دست هر چند شاید سبب شکل گرفتن زیر ساخت‌های محکمی حداقل در موضوع آموزش نباشند اما بدون شک در دادن آگاهی از جغرافیایی دانش و شاخه‌های گسترده آن بسیار موثر واقع می‌شوند. و خب همین اتفاق برای جوان‌هایی با روحیه جستجوگر و پرسشگر امری حیاتی هستند. واقعا باید ارزش طرح سوال را هم عرض خود آگاهی بدانیم.
این یادداشت به روز خواهد شد.
فیدان در شبکههای اجتماعی