درباره فیلم کوتاه «یک شب آرام» ساخته کیو یانگ
به نمایش درآمده در بخش جلوهگاه شرق سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر
نوشته: علیسینا آزری
برخلاف نامش، اینجا خبری از «یک شب آرام» نیست؛ نه برای ما که اولین برخورمان با اولین فیلم کوتاه نمایش داده شده در بخشی با نام غریبِ «جلوهگاه شرق» اینچنین حالمان را کوک کرده است؛ و نه برای مادری که در شب سال نوی چینیها، و در میان هیاهوی پرتپش آسمان شهر در جستجوی دخترش آواره کوچه و خیابان شده است. و فیلم درست از طریق همین سرگردانی مادر یا کاراکتر اصلیاش است که درام آرام و پر از سکون خود را گسترش میدهد. کیو یانگ اما در این میان، با هوشمندی جهان فیلم را متمرکز بر تغییر وضعیت چهره و حال مادر میکند تا فرصتی برای بیرون ریختن تمام احساس آزاردهنده گناه درونش را برایش پیدا کند: عذاب وجدانی ناشی از رفتار مادری که پیشتر منجر به فرار دخترش از خانه، و پناهش به خیابانهای شهر شده است. فیلم اما آگاهانه به دام تصاویر و اتفاقات آشنای درامهای مبتنی بر معضلات اجتماعی نمیافتد؛ و مدام تلاش میکند از مسیرهای متفاوت دیگری عبور کند؛ و اینگونه در طراحی پیرنگهای روایتاش، هر چه بیشتر زن را گرفتار در احساسات مادرانهاش میکند: در میانههای فیلم است که زن نیمهشب در کافه محلهشان، ناگهان دخترش را روبهرویش میبیند؛ تصویری که میدانیم توهمی بیش نیست. رفت و آمد آدمها بر روی پُلی در پسزمینه خبر خودکشی نوجوانی را در اطراف میرسانند. با شنیدن صداها، مادر بیاختیار صندلی را ترک کرده، و خودش را به سیاهی شب میسپارد. افتان و خیزان در مسیر، به جمعیت نزدیک میشود. نورهای رقصان آمبولانس در حال دور شدن است که زن خودش را گرفتار در دستان ماموری میبیند که التماسهای مادر را در رسیدن به آمبولانس کنترل میکند. گویی لحظهای کارگردان نیز نمیخواهد چهره مادر را آشکارا در قاب بنشاند؛ و به گونهای آن را در میان دستان مامور پنهان میکند تا همه عجز مادر را درون جمله پرتاب شده از سویش فریاد بزند: «دخترم گمشده!» جملهای که شاید دلیل تمام ناآرامیها در این «شب آرامِ» روزهای شادی سال نو باشد. «یک شب آرام» در هر لحظه به ما یادآوری میکند که در پیشبرد دراماش چه مسیرهای قابلپیشبینیتری میتوانست انتخاب کند: یافتن دختر، و آرامشی که میتوانست به پایانِ فیلم هدیه دهد. و با چشمپوشی از بسیاری از آنها به چه دستاوردهای دلچسبی رسیده است: به کشف مادرانگی در دلهره و حیرانی بیپایان زنی که در قاب پایانی پشت شیشهها و پردهها پنهان میماند. «یک شب آرام» یکی از معدود فیلمهای سالهای اخیر است که جایزهاش همان نخل طلای کن در سال گذشته، صرفاً مدالی بر توضیح ارزشهایش نیست، و میشود کنجکاوانه در آینده منتظر فیلم آتی کارگردانش نشست.
فیدان در شبکههای اجتماعی