نوشته: دریا دانش
ترجمه: فرزاد شهاب
منبع: Studiobinder
دستیاران کارگردان (دستیار اول‌ها) یکی از ارزشمند‌ترین اعضای یک تیم فیلم‌سازی هستند. دستیار اول کارگردان مسئول ارتباطات در صحنه فیلم‌برداری، هماهنگی با دپارتمان‌ها، حفظ زمان‌بندی برنامه فیلم‌برداری، حل مشکلات و امنیت صحنه است.
در این مطلب به ۱۳ نکته برای دستیار اول کارگردان بهتری بودن می‌پردازیم.
از کارگردان فهرست نما بخواهید
وقتی برای هر روز برنامه‌ریزی می‌کنید، داشتن یک فهرست نما (یک نوع برگه دکوپاژ که به صورت فهرستی پلان‌ها توضیح داده شده و جدول‌بندی می‌شوند) مطمئن دم دست بسیار کارآمد خواهد بود. اما وقتی با کارگردانی کار می‌کنید که علاقه‌مند به آماده‌سازی فهرست نما (Shot List) یا استوری برد نیست چطور؟ از کارگردان سوال‌هایی بپرسید مانند اینکه آیا می‌خواهید از این صحنه یک نمای باز و دو نمای پشت شانه بگیرید؟ یا چند نمای متحرک خاص دارید که می‌خواهید فیلم‌برداری کنید؟ این سوال‌ها تقریبا به شما کمک می‌کند که برای فیلم‌برداری هر صحنه چه میزان زمان اختصاص دهید.
اگر پاسخ کارگردان «هنور نمی‌دانم چه می‌خواهم بکنم» بود، مدیر فیلم‌برداری را دخیل کنید. به او اطلاع دهید که برای طراحی نماها احتمالا کارگردان به کمی همراهی نیاز دارد.
برنامه‌ریزی‌های واقع گرایانه انجام دهید
در مرحله پیش تولید شما همه صحنه‌های فیلم‌نامه را بررسی خواهید کرد تا به عناصر مورد نیاز تولید فیلم برسید (مرحله تفکیک فیلم‌نامه یا Breakdown که در آن مسائل تولیدی و لوازم مورد نیاز را هایلایت کرده و در جدول رنگی مخصوص خود قرار می‌دهید).
با داشتن این اطلاعات است که شما بهتر خواهید فهمید زمان آماده‌سازی هر صحنه برای فیلم‌برداری چقدر خواهد بود؛ از صحنه‌های استدی کم و متحرک و لباس‌ها یا گریم‌های خاص بازیگران که در آماده‌سازی فهرست نماهای روزانه شما تاثیر خواهد داشت.
از آنجایی که تابلوهای تولید (Stripboard و جدول برنامه‌ریزی فیلم‌برداری) شامل جزئیات زیادی نیستند، بهتر است از نرم افزارهای برنامه‌ریزی (مانند Movie Magic یا Studio Binder) استفاده کنید که امکان اضافه کردن نکات مهم وجود داشته باشد و درصورتی که از برگه‌های دست‌نویس و تایپی استفاده می‌کنید، یک بخش برای یادداشت‌ها اضافه کنید.
بعضی از این نکات کلی (مانند ملاحظات امنیتی، زمان آماده‌سازی، استراحت‌ها، پذیرایی و…) باید در برگه آفیش (Call Sheet که برای هر روز فیلم‌برداری آماده می‌شود و در آن اطلاعات زمان حضور عوامل و برنامه روز فیلم‌برداری ذکر شده است) هم ذکر کنید که تمامی عوامل در جریان این برنامه باشند. ما همیشه در برگه‌های برنامه‌ریزی خود پنجره‌ای به یادداشت‌ها اختصاص می‌دهیم تا مسائل مهم را به خود و دیگر عوامل یادآوری کنیم.
روزهای فیلم‌برداری را با یک جلسه ایستاده ۵ دقیقه‌ای شروع کنید
عوامل اصلی فیلم (معمولا تهیه کننده، کارگردان، مدیر فیلم‌برداری، صدابردار و مسئول دپارتمان‌های دیگر) را دور هم جمع کنید و با مرور برنامه فیلم‌برداری آن روز، آن‌ها را به آگاهی و هماهنگی متقابلی با خود برسانید. این بهترین شانس شماست که بتوانید به همه بگویید چه انتظاراتی از آن‌ها در طول روز خواهد رفت. بیشتر از ۵ دقیقه برای این جلسه وقت نگذارید.
اگر این جلسه بیشتر از ۵ دقیقه به طول بیانجامد احتمالا نشانه‌ای است که باید برنامه روزانه خود را ارزیابی مجدد و تغییر دهید. همیشه بهتر است در همان ابتدای روز وقت بگذارید و با مسئول دپارتمان‌ها به برنامه‌ریزی جدیدی برسید تا جلوتر با عواقب غیرمنتظره‌ای روبه‌رو شوید.
صحنه‌ها را بررسی کنید تا برای تغییرات آماده شوید
فهرست نما ممکن است به دلایل بسیاری تغییر کند، از اضافه شدن نماهای جدید و شرایط نوری گرفته تا تغییر فیلم‌نامه و تجهیزات. وقتی صحنه فیلم‌برداری توسط گروه صحنه چیده شد، وقت آن است که با کارگردان، مدیر فیلم‌برداری، نورپرداز، طراح صحنه و صدابردار صحنه تا آخر جلو برده و پیش آمدهای احتمالی را چک کنید که اگر نیاز باشد برنامه‌ریزی خود را تغییر دهید و یا اگر چیزی در صحنه تغییر کند، به جای آنکه ندانسته جلوتر بخواهید از برنامه عقب بیفتید، بتوانید سریعا برای آن چاره‌ای بیندیشید.
وقتی به اواخر فیلم‌برداری هر صحنه می‌رسید، آماده باشید که برنامه صحنه بعدی را نیز به همین روش با عوامل بررسی کنید. این الگو را ادامه دهید تا همیشه از برنامه جلو باشید.
با دپارتمان‌ها در ارتباط باشید
چیزی که باعث خراب شدن ساخت یک فیلم می‌شود معمولا ناشناخته‌های ناشناخته هستند. شما نمی‌توانید مسائلی که نمی‌دانید وجود دارند را حل کنید. دستیار اول کارگردان به عنوان پایگاه اطلاعاتی یک صحنه (یا به نسبت بزرگی پروژه شاید دستیار دوم) وظیفه دارد آخرین اطلاعات را از هر دپارتمان و گروه فیلم‌سازی کسب کرده و از پیش آمدن هرگونه مشکلات احتمالی جلوگیری کند. گوش دهید، ببینید، بپرسید، استراق سمع کنید و هرکاری لازم است انجام دهید تا همه اطلاعات لازم را داشته باشید تا بتوانید برنامه‌ریزی خود را به‌روز نگه دارید.
بهترین روشی که می‌توانید اینکار را انجام دهید استفاده از تکنیک مدیریتی MBWA (مدیریت از طریق گشت‌زنی) است که همواره در صحنه در چرخش باشید و از پیش آمد و مسائل هر دپارتمان باخبر شوید.
وقت خالی بین برداشت‌ها و چینش‌ها (و واقعا هر زمانی درحال فیلم‌برداری نیستید) فرصتی است برای چک کردن دوباره تک به تک با هر دپارتمان، که همینطور این صحبت تکی می‌تواند با ایجاد رابطه نزدیک‌تر، این سود را هم داشته باشد که معمولا در گفتگو خصوصی افراد راحت‌تر می‌توانند نگرانی‌ها و مشکلات پروژه را به شما منتقل کنند تا روبه‌روی همه‌ی عوامل.
به شکلی موثر ارتباط برقرار کنید
دستیاران اول کارگردان نه تنها توانایی ارتباطی فوق العاده‌ای دارند بلکه متفکران استراتژیک هم هستند. آن‌ها می‌دانند چه بگویند، چه زمانی بگویند و چگونه بگویند. این‌ها چند نمونه از نکات برای ارتباط گیری موثر در صحنه هستند.
- بین داد زدن و سعی در جلو بردن پروژه تفاوت است: در دنیای فیلم‌سازی دستیاران کارگردان به همیشه درحال داد زدن معروف هستند. هرچند که این حرف درست است، اما راهی کارآمد برای جذب احترام و اهمیت بین عوامل فیلم نیست.
- اطلاعات را مرتبط نگه دارید: هرکس که مشتاق می‌شود برای کل جمع درباره مسائل خاص یک دپارتمان صحبت کند خیلی زود کنار گذاشته می‌شود. بعضی مواقع صحبت‌های تکی با افراد مناسب‌تر است.
- از دپارتمان‌ها پیگیری کنید: در هر موضوعی با گروه‌ها پنجره زمانی تعریف کنید که در این میزان زمان منتظر این نتیجه خواهید بود و باز پیگیری کنید تا ببینید پیشرفت کارشان تا آن موقع چطور بوده است.
- همه را در چرخه نگه دارید: ۵ تا ۱۰ دقیقه زودتر به همه اطلاع دهید که زمان صحنه بعد یا چینش بعدی است.
حلال مشکلات باشید
کارهایی که یک دستیار اول کارگردان خوب باید در صحنه فیلم‌برداری انجام دهد:
- شنونده خوبی باشید: اگر متوجه درگیری و ناراحتی بین عوامل شدید آن‌ها را کنار بکشید و بگذارید خود را خالی کنند. فقط چند دقیقه طول خواهد کشید اما برای برگرداندن آن فرد یا گروه با حالی بهتر به سر کار حیاتی است. اگر بتوانید با عوامل اعتمادسازی کنید، آن‌ها همیشه حس خواهند کرد که دوستی سر صحنه دارند که حواسش به وضعیت و حال آن‌ها خواهد بود.
- مسئولیت حل اشتباهات را به عهده بگیرید، حتی اگر شما مرتکبش نشدید: بگذارید همه گروه بدانند که شما درحال فکر و پیدا کردن راه حل مشکل هستید. این کار باعث ایجاد اعتماد و احترام برای شما بین عوامل می‌شود.
- فقط آن‌هایی را که نیاز است درگیر کنید: اگر مشکلی پیش می‌آید که فیلم‌برداری را معطل نگه می‌دارد و مربوط به همه عوامل حاضر در صحنه نمی‌شود، آن‌ها را موقتا مرخص کنید، بگویید که همه ۵ دقیقه به استراحت و صرف قهوه بروند تا شما سعی کنید و مشکل را حل کنید، این موضوع خصوصا زمانی که مشاجره‌ای رخ می‌دهد صادق است. شما قصد ندارید با سرپا نگه داشتن عوامل در طول حل این مشکل انرژی آن‌ها را هدر دهید. استراحتی دهید و با عوامل لازم مشکل را پیگیری کنید.
کارهایی که یک دستیار اول کارگردان خوب نباید در صحنه فیلم‌برداری انجام دهد:
- هیچوقت فرد خاصی را سرزنش نکنید: اینکار نباید هیچوقت از گزینه‌های شما باشد اما متاسفانه بین بسیاری از دستیاران کارگردان متداول است که بقیه را سرزنش کنند. بازی سرزنش با دستیار کارگردان تمام می‌شود، سرزنش کردن دیگران نه تنها باعث از بین رفتن اعتماد با آن افراد می‌شود، بلکه باعث می‌شود دیگران هم سخت‌تر در آینده برای مطرح کردن مشکلات سراغ شما بیایند.
- طرف کسی را نگیرید: اگر اختلافی بین عوامل به وجود می‌آید، جداگانه با آن‌ها صحبت کنید تا تمام ابعاد این بحث را در نظر بگیرید و نقطه حل مشترکی در آن پیدا کنید. بعضی وقت‌ها تنها چیزی که آن‌ها برای کاهش تنش نیاز دارند بیرون ریختن مسائل نزد کسی است.
- موعظه نکنید: هیچکس دوست ندارد احساس کند از موضع بالا به پایین با او صحبت می‌شود، پس به طور خلاصه نکته خود را گوشزد کنید و بگذرید.
- اجازه ندهید تنش‌ها افزایش یابد و توسط همه شنیده شود: مسائل زود در صحنه دهان به دهان می‌شوند، پس هر مسئله منفی‌ای که فاش می‌شود می‌تواند در انرژی بازیگران و عوامل شما تاثیر منفی داشته باشد.
سه روش که دستیار کارگردان می‌تواند روی برنامه باشد
یک روز متوسط فیلم‌برداری می‌تواند بیشتر از ۱۲ ساعت باشد، پس باید نسبت به زمان‌بندی خود محتاط باشید.
چه کاری می‌توانید انجام دهید که جلوتر از برنامه باشید؟
- بالشتک گذاری کنید: تخمین زمان شما می‌تواند به راحتی با پیش آمدن مشکلی در صحنه خراب شود و حتی اضافه شدن ۱۵ دقیقه زمان تولید پیش‌بینی نشده به هر صحنه کافی ست برای خراب کردن کل یک روز برنامه فیلم‌برداری. این موضوع مخصوصا هنگام کار با عوامل جدید چون میزان کارآمدی و سرعت کار آن‌ها را نمی‌دانید بیشتر حائز اهمیت است. اگر عوامل شما تازه کار هستند، حداقل ۳۰ دقیقه بالشتک گذاری کنید (زمانی را اضافه برای احتیاط بین صحنه‌ها قرار دهید).
- با آماده‌سازی از قبل (در پیش تولید و روزهای قبل فیلم‌برداری) جلو بیفتید: با زودتر انجام دادن و آماده شدن برای کارهای زمان بر مانند گریم‌های سنگین جلوه‌های ویژه، طراحی‌های صحنه سنگین و نماهای پیچیده در زمان پیش تولید یا روزهای قبل از فیلم‌برداری آن صحنه در زمان صرفه‌جویی کنید.
- دنبال بردهای ناگهانی باشید: اگر چیزی شما را معطل کرده است (مثلا بازیگران هنوز در اتاق گریم هستند)، دنبال کاری باشید که می‌توان در آن زمان انجام داد. مثلا شاید بهترین زمان برای گرفتن آن نمای اینسرت یا نمای معرف باشد.
اسم افراد را بخاطر بسپارید
اعتمادسازی و ساخت رابطه همراه احترام متقابل با افراد، در ابتدا با یاد گرفتن اسم آن‌ها شروع می‌شود. هیچکس دوست ندارد با «هی» یا اسم سمت خود خطاب شود. با اینکه انتظاری نیست که اسم همه را در روز اول فیلم‌برداری بدانید، برگه‌های آفیش برای همین کارند.
برگه آفیش را بررسی کنید و نام بازیگران و عوامل اصلی را به خاطر بسپرید. بعضی نرم افزارهای برنامه‌ریزی حتی امکان اضافه کردن عکس‌های عوامل را نیز به دیتابیس خود می‌دهند که در این صورت می‌توانید نام‌ها و صورت‌ها را به خاطر بسپرید.
بگویید «ممنونم»
راحت به نظر می‌رسد، درسته؟ تشکر از افراد فقط چند ثانیه طول می‌کشد و باعث ایجاد انگیزه برای تلاش بیشتر می‌شود. با همه عوامل یکسان رفتار کنید، زیرا همه عوامل و کارشان مهم هستند؛ از دستیار تولید گرفته تا کارگردان، درک کنید که هر سمتی چالش‌های خود را به همراه دارد و لایق همدلی و احترام است. بهترین راه تشکر کردن این است که واقعا متشکر باشید.
هدف گذاری کنید که یک وقتی بالاخره در طول روز فیلم‌برداری از تک تک عوامل تشکر کنید. این کار شما باعث ایجاد فضای سالم‌تر و بهتر کار شده و در حس و حال عوامل تاثیرگذار خواهد بود.
انرژی را در صحنه بالا نگه دارید
جنبش و ریتم را در صحنه فیلم‌برداری نگه داشتن، کلید یک فیلم‌برداری موفق است. انتخاب‌های غذا و نوشیدنی‌ها در نگه داشتن انرژی عوامل در طول فیلم‌برداری نقش بسزایی دارد. البته که پذیرایی عوامل وظیفه دستیار کارگردان نیست (و مربوط به تدارکات است)، اما شما قطعا می‌توانید تاثیر گذار باشید.
برای آنکه بازیگران و عوامل را با انرژی نگه دارید، پذیرایی را ساده و سالم نگه دارید. سبزیجات، میوه، پنیر، گوشت و آجیل. بار قند خونی میوه‌های ترش (مانند توت، گیلاس و سیب سبز) و سبزیجات پایین است و باعث اذیت شدن بدن و خستگی نمی‌شود.
برای نهار سراغ غذاهای با پروتئین بالا بروید به همراه سبزیجات خام یا پخته شده. از وعده‌های غذایی پر کربوهیدرات مثل پاستا و نودل دوری کنید و اگر افراد خسته هستند، یک لیوان قهوه ساده همیشه جوابگوست.
بازیگران را در جریان نگه دارید
بعضی بازیگران ممکن است حساس باشند. اعتمادسازی و به وجود آوردن احترام متقابل با بازیگران برای جلوگیری از رفتن و از دست دادن آن‌ها حیاتی است. دستیار اول کارگردان بودن بدین معناست که شما برخورد زیادی با بازیگران خواهید داشت، پس ضروری است که از همان ابتدا رابطه خوبی با آن‌ها برقرار کنید.
شما می‌توانید با دخیل کردن بازیگران در تصمیماتی که مستقیما بر آن‌ها تاثیر گذار خواهد بود، اعتمادسازی کنید. مثلا زمانی که می‌خواهید پیشنهادی را به کارگردان منتقل کنید از دیدگاه و نظر بازیگران هم مطلع شوید یا نظر آن‌ها را درباره مسائل مختلف بپرسید و آن‌ها را همواره در جریان پیشرفت آماده‌سازی صحنه و زمان حضورشان قرار دهید.
روی آن چیزی که واقعا مهم است تمرکز کنید
به عنوان دستیار کارگردان شما هر روز با کلی اطلاعات بمباران خواهید شد و به راحتی ممکن است دچار کوته بینی شده و از مسئله و هدف اصلی فاصله بگیرید. در طول روز بخاطر داشته باشید که همواره از خود این سوالات را بپرسید:
- آیا ما هنوز روی برنامه هستیم؟
- چه چیزهایی را می‌توانیم برای صحنه‌های بعدی آماده کنیم؟
- چه تغییراتی باید به برنامه داده شود؟
- چه کاری الان باید تمام شود؟
فیدان در شبکههای اجتماعی