فن و افزار بهتنهایی، به پوچی میکشد و کاری از پیش نمیبرد، یا اگر هم ببرد جنبه هنرنمایی و زبردستی خواهد داشت نه جنبه هنری و آفرینش.
[فریدون رهنما در گفتوگو با ماهنامه کاوش ۱۳۴۱]
با خرسندی فراوان برگزاری نخستین جشنوارهی فیلم کوتاه فیدان را گرامی میداریم، و به برگزارکنندگان آن، فیلمسازان، نویسندگان، علاقهمندان و بهطور کلی جامعه فیلم کوتاه ایران گشایش این دریچهی مستقل را تبریک میگوییم. امیدواریم این جشنواره مستقل بماند، ادامه یابد و مؤثر باشد. ما بر واژهی «مستقل» تأکید ویژه داریم زیرا ارتباطی آمیخته و پیشینهای تاریخی با فیلم کوتاه دارد. چرخه تولید فیلم با پخش گره میخورد و تکمیل میشود. فیلم مستقل عرصه پخش مستقل میخواهد و جشنوارهها یکی از این عرصهها یا یکی از مهمترین فراهمکنندههای این عرصههایند. در جامعهای که مهمترین جشنوارههای سینمایی آن اسیر سیاستهای محدودکننده و سرمایه دولتی است، تیغ سانسور روح زمانه را از هنر آن در فضای عمومی گرفته است و مدیران سینماییاش که باید یاریگر این حوزه باشند، معمولا با ترس و تفسیر شخصی و با همراهی تأسفبار برخی فیلمسازان، آسیب سانسور را گستردهتر و پیچیدهتر میکنند، گشودن هر پنجرهی مستقلی، فرصتی مغتنم برای شکوفایی و رشد صداهای متفاوت است.
گروه داوران از جامعهی فیلم کوتاه بهویژه فیلمسازان و نویسندگان و ویژهتر انجمن صنفی فیلم کوتاه درخواست میکند این جشنوارهی مستقل را حمایت و همراهی کنند و با نقد و نظر خود به تداوم و بارورتر شدن آن یاری رسانند. به برگزارکنندگان جشنواره نیز پیشنهاد میدهد با راهاندازی دبیرخانهی دائمی جشنواره، توجهات و دیدگاه جاری در آن را تثبیت کرده و بشناسانند.
به باور ما فرایند انتخاب حساستر و مهمتر از داوری است، بهویژه هنگامی که جشنوارههای ما به سبب اعمال محدودیتهای روزافزون، نمایانگر برآیند واقعی تولیدات جامعهی سینمایی نیستند. ما داوران جشنوارهی فیدان از گروه انتخاب فیلمها که با آزاداندیشی این مسئولیت دشوار را بهانجام رساند سپاسگزاری میکنیم. نکته قابل توجه در فیلمهای جشنواره، شمار آثاری است که مرز تقسیم بندیهای رایج میان مستند و داستانی را برداشته یا کمرنگ کرده و سازندگان آنها به خلق اثر، فارغ از این تقسیمبندیها پرداختهاند. اگرچه در فیلمهای راهیافته اثری یکه و یگانه ندیدیم، با مجموعهای یکدست و تقریبا همسطح روبهرو بودیم که کار داوری را دشوارتر و پرمسئولیتتر میکرد. از این رو بعضی فیلمها را دو و سه بار با هم بهتماشا نشستیم. آرای این گروه نتیجهی ساعتها بحث و رسیدن به اتفاق آراست. برای رسیدن به نتیجه هیچگاه به رأیگیری روی نیاوردیم، بلکه گفتوگو و بحث اقناعی کردیم تا نتیجهی نهایی، برآیندی از منطق و احساس جمعی ما باشد. با همهی اینها اعلام جوایز اگرچه بیانگر دیدگاه داوران است، به هیچ روی به منزلهی ندیدن اهمیت و ارزش فیلمهای دیگر نیست.
گروه داوران ضمن ادای احترام ویژه به فیلمهای «جسم خاکستری»، «تولد» و «تنشوی» و سپاسگزاری از سازندگان آنها، جوایز خود را به این شرح اعلام میکند:
بهترین فیلمنامه:
جایزهی بهترین فیلمنامه به سبب اهمیت فضاسازی در فیلمنامه، توجه ویژه به جزئیات، دراماتیزه کردن کنشها با پرهیز از جلوهگری و پایانبندی در خدمت مضمون، اهدا میشود به «کاوه دانشمند» برای فیلمنامهی «آلولا».
بهترین کارگردانی:
جایزهی بهترین کارگردانی به سبب ایجاد بیشترین تأثیر در نهایت ایجاز، تناسب فرم و محتوا، قاببندی در خدمت مضمون، انتخاب درست عناصر بهویژه شخصیت، تقدیم میشود به «صادق داوری» برای کارگردانی فیلم «کوک». در روزگاری که فنآوری و گوناگونیِ ابزار، سینماتوگراف را به مسیر هنری تزئینی و پرزرقوبرق میبرد، «کوک» به ما یادآور میشود که برای ساخت فیلم، اصلیترین ابزار کارگردان دوربین، سهپایه، بوم صدا و اندیشهی آمیخته با احساس است.
جایزه ویژه داوران:
گروه داوران جایزهی ویژهی خود را به سبب خلاقیت در احضار گذشته به امروز با استفاده از کمترین مواد و مصالح، بهکارگیری خلاقانهی صدا و موسیقی و دعوت به تأویل دوبارهی تاریخ، به فیلم «صحنه تاریخ» ساخته «سهند سرحدی» پیشکش میکند.
بهترین فیلم:
بسط ساده و حسابشدهی قصه، حفظ اندازه و ظرفیت در تأکید بر موضوعات مورد نظر، بهکارگیری میزانسنهای مؤثر و سنجیده در کارگردانی، تناسب اجزاء و عناصر فیلم، توجه همزمان فیلمساز به ساحت سینمایی و مسائل روز، فیلم «تماس» ساخته «فرزاد قبادینژاد» را شایسته دریافت جایزهی بهترین فیلم میکند.
داوران نخستین جشنوارهی فیلم کوتاه فیدان
سونیا سنجری، امید عبدالهی، حمید جعفری
فیدان در شبکههای اجتماعی