مصاحبه از: الهام باطنی
نمایشگاه عکاسی «از شهرِ صبح» مجید برزگر از ۱ تا ۲۷ شهریورماه در گالری صفر و یک اصفهان برپا است. «از شهر صبح»، اولین نمایشگاه از مجموعه نمایشگاه‌های «تک‌فریم‌ها» است که قرار است به طور مداوم در گالری صفر و یک برگزار شوند. در بخشی از استیتمنت نمایشگاه «تک‌فریم‌ها» آمده است: «تک‌فریم‌ها»، مواجهه ما خواهد بود با فیلم‌سازانی که حوزه‌های دیگر تجسمی به‌خصوص عکاسی را پیگیر و جدی دنبال می‌کنند.
در اولین نمایش از این مجموعه، آثار مجید برزگر به نمایش درآمده که سینما، عکاسی و نقاشی را دنبال می‌کند. مجید برزگر، کارگردان، عکاس، تهیه‌کننده و مدرس سینما را با فیلم‌های «فصل باران‌های موسمی»، «پرویز»، «یک شهروند معمولی» و «ابر بارانش گرفته…» و تهیه‌کنندگی فیلم‌های بسیاری می‌شناسیم.
با مجید برزگر که در هیات داوری بسیاری از جشنواره‌های فیلم کوتاه سال‌های اخیر کشور حضور داشته، از تاثیرات جشنواره‌های سینمایی گفتیم و به اهمیت پایمردی در موفق شدن در فیلم‌سازی پرداختیم.
چه تعداد از کسانی که فیلم کوتاه کار می‌کنند، این کار را ادامه می‌دهند و چقدر می‌توان ساخت فیلم کوتاه را ادامه داد؟
می‌توانم بگویم سازنده فیلم کوتاه در ایران فیلم می‌سازد تا بلافاصله فیلم بلند بسازد. این روند، دلایل مختلفی دارد. یکی این‌که فیلم کوتاه، کمتر حمایت می‌شود و ساخت آن نمی‌تواند یک شغل باشد. بسیاری از سازندگان فیلم کوتاه هم شغل دیگری دارند و در کنار آن، فیلم‌های کوتاه خود را می‌سازند. فیلم کوتاه علی‌رغم هویت مستقل خود، در همه جای دنیا همیشه مرحله گذار بوده، برای ورود به تلویزیون، سینما، نقدنویسی یا ادبیات سینمایی. درواقع ساخت فیلم کوتاه برای کسب تجربه‌های فیلم‌سازی و آشنا شدن با چند و چون کار بوده است.
افزایش تعداد جشنواره‌های سینمایی در ایران، چه تاثیری روی سینما گذاشته است؟ این تاثیرات، مثبت بوده است یا منفی؟
قطعا مثبت است.
بعضی جشنواره‌ها بسیار محلی هستند و اعتبار چندانی ندارند. حضور فیلم‌سازان در آن‌ها به توهمی که اشاره کردید، دامن نمی‌زند؟
به هر اتفاق فرهنگی باید بها داد. مجموع بودجه سینما و فیلم کوتاه ایران، بسیار کم است. اگر بحث‌های مدام و بی پایان اختلاس‌ها و دزدی‌ها را کنار بگذاریم، خرج‌های اضافه برخی سازمان‌ها، قابل مقایسه با بودجه بخش فرهنگی نیست. جشنواره فیلم، فرهنگ می‌سازد. کافی است نسل جدیدی که فیلم‌ها را می‌بینند، از طریق دیدن آن‌ها تصمیم بگیرند قرار است چکار کنند. حتی این تاثیر قرار نیست صرفا منجر به سینماگر شدن آن‌ها باشد. ممکن است این فیلم‌ها بر تجربه‌های زیستی آن‌ها تاثیر بگذارند، از طریق فیلم عاشق شوند، روشنفکر شوند، دانا شوند و برخورد با همدیگر را یاد بگیرند. سینما می‌تواند تربیت کند و تاثیرگذار است. یک پیام اخلاقی درباره بهداشت، صلح یا جنگ را از طریق فیلم بهتر می‌توان منتقل کرد. به همین دلیل فیلم زیاد ساخته می‌شود، از تیزرهای تبلیغاتی تا فیلم کوتاه، مستند و سینمایی. غیرمستقیم در سینما می‌توان پیام‌هایی درزمینه نوع‌دوستی مستتر کرد. برای مثال هلال احمر می‌تواند جشنواره فیلم برگزار کند و به تبیین مفاهیم نوع‌دوستی، داوطلبی و کمک به هم‌نوع بپردازد. بخش‌های صنعتی هم می‌توانند در این زمینه کمک کنند. من با هزینه کردن موسسات دولتی برای جشنواره‌ها مخالف نیستم و فکر می‌کنم آن‌ها می‌توانند از این جشنواره‌ها بهره‌برداری کنند.
برخی معتقدند در جشنواره فیلم کوتاه تهران لابی وجود دارد و همیشه افراد خاصی در آن جایزه می‌گیرند. این بحث‌ها تا چه حد درست است؟
چنین نیست. من مثل بعضی از دوستانم، در این سال‌ها زیاد به‌عنوان داور، عضو هیات انتخاب و شورای سیاست‌گذاری جشنواره‌ها، مورد مشورت بوده‌ام. فیلم‌ساز خوب همیشه دیده شده و ممکن است از جایی به بعد، دوست ما هم بشود و در جریان داوری‌ها از ما جایزه بگیرد، ولی معنی این اتفاق، رانت یا امتیاز ویژه دادن نیست. من همیشه تلاش کرده‌ام از حقوق بچه‌ها دفاع کنم. این بحث‌ها، محصول نگاه نامطمئن فیلم‌سازانی است که فکر می‌کنند حقشان خورده شده است.
فضای رقابتی شدید موجود، چقدر در ایجاد این بحث‌ها تاثیر دارد؟
رقابت زیاد است. همه هم انتظار دارند دیده شوند، جایزه بگیرند، جایزه‌شان تاثیرگذار باشد، برایشان شهرت بیاورد و در بین حلقه فیلم‌کوتاه‌سازان آدم مهمی شوند و اگر جایزه نگیرند، به این فکر می‌کنند که حتما خبری بوده است.
در نشستی در سال گذشته در اصفهان، در پاسخ به گلایه فیلم‌سازان به خاطر مشکلات مختلف مربوط به ساخت فیلم، یک کلیدواژه داشتید و مدام به این اشاره می‌کردید که «فیلم‌سازی، کار سختی است و اگر نمی‌توانید سختی‌های آن را تحمل کنید، کنارش بگذارید.» چقدر کسانی که وارد این مسیر می‌شوند، می‌توانند در آن باقی بمانند؟
ماندن در این مسیر، نوعی مبارزه است و تا وقتی ابزار این مبارزه را نداشته باشی، نمی‌توانی وارد این بازی شوی. این ابزار، دانایی است و خوب دیدن، خوب خواندن، خوب تاثیر گرفتن، عکاسی کردن، نقاشی دانستن، شعر خواندن، شاخک‌های حساس داشتن و خوب جامعه و مردم را دیدن. نمی‌شود این‌ها را نداشت و فیلم ساخت. فیلم‌سازی کار سختی است. ممکن است همه این‌ها را داشته باشی، ولی تبدیل این ایده‌ها به فیلم هم، به تجربه زیادی نیاز دارد و آدم تمام‌قد می‌خواهد. نمی‌توان به شکل پاره‌وقت و در فرصت‌های اضافی فیلم ساخت. تو یا فیلم‌سازی یا نیستی.
در آن نشست گفتید در دورانی که فیلم کوتاه می‌ساختید، زیاد دیده نشدید، ولی به فیلم ساختن ادامه دادید، تا این‌که بعدا با فیلم‌های بلندتان دیده شدید.
بله. هیچ‌وقت در عرصه فیلم کوتاه زیاد جایزه نگرفتم، درحالی‌که بعضی از هم‌دوره‌هایم خیلی گل می‌کردند و مشهور می‌شدند.
انگار پایمردی مهم‌تر است. شاید کسانی که هم‌دوره شما بودند و جایزه گرفتند، ادامه ندادند.
شاید. خیلی‌ها چنین سرنوشتی پیدا کردند. برخی، راه‌های عجیبی رفتند و سر از سریال‌های مبتذل درآوردند. ناگهان فکر کردند فیلم‌سازان حرفه‌ای هستند و کار با هنرپیشه‌های مشهور برایشان مهم شد و فیلم‌های بد ساختند. بعضی هم در مسیر خود، آرام آرام جلو رفتند و موفق شدند.
فیدان در شبکههای اجتماعی