یادداشت‌های روزانه سعید نجاتی از شانزدهمین جشنواره فیلم داکا – بخش نخست فیدان

پیش از پیش مقدمه:

اگرزبان انگلیسی بلد نیستید یا کم می‌دانید‌، به عنوان برادر کوچک‌تر ازشما درخواست می‌کنم خیلی زود دست به کار شوید؛

در دنیایی که تعامل فرهنگی برای هنرمندان و کشورها اولویت دارد؛ ندانستن زبان انگلیسی شما را تنها می‌کند و رفتن به جشنواره‌ها آورده زیادی برایتان نخواهد داشت.

پیش از مقدمه:

خودم هم باور نمی‌کردم که یکی از جشنواره‌هایی که در ایران به خوبی با اسمش آشنا بودم و برای فیلم‌سازان ایرانی به خوبی شناخته شده هست؛ تبدیل به یکی از بهترین سفرهای جشنواره‌ای من بشود و تجربه بی نظیر حضور در این جشنواره در همین یکی دوروز اول به قدری هیجان انگیز باشد که از همین الان و در آغاز جشنواره برای سال آینده لحظه شماری کنم تا شاید این تجربه را با فیلم دیگری بتوانم تکرار کنم؛

توصیه می‌کنم آماده باشید تا با شروع فراخوان دوره هفدهم فیلم‌تان را به این جشنواره ارسال کنید و امیدوارم سال آینده شما هم با فیلم‌تان در اینجا حضور داشته باشید و نوشته‌های من بتواند کمک ناچیزی برای سفر پربارتر شما به این جشنواره کم نظیرباشد.

درباره بنگلادش:

جمهوری خلق بنگلادش در جنوب قاره آسیا و شرق هندوستان واقع شده است و بخش کوچکی از آن در جنوب شرق و از طریق خلیج بنگال با میانمار هم مرز است.

حدود نود درصد جمعیت نزدیک به دویست میلیون نفری بنگلادش مسلمان و بقیه هندو هستند. بنگلادش مساحتی به وسعت ۱۴۷۰۰۰ کیلومتر مربع و از نظر تراکم جمعیت نهمین کشور دنیا محسوب می‌شود.

بنگلادش یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولید کننده پوشاک دنیاست و البته کشوری فقیر محسوب می‌شود.

بنگلادش در موسیقی، معماری و مجسمه‌سازی و نقاشی پیشینه‌ای غنی دارد. ادبیات بنگالی از زبان و ادبیات فارسی تأثیر بسیاری گرفته‌است.

زبان دوم آن‌ها انگلیسی و واحد پولشان تاکا نام دارد.

داکا پایتخت بنگلادش یکی از مشهورترین شهرهای جنوب آسیاست و شاید باورتان نشود ترافیک و صدای بوق زدن ماشین‌ها در این شهر ترافیک و سروصدای تهران را برای شما به خاطره‌ای آرامش بخش تبدیل می‌کند.

اما با همه اینها کرایه وسیله جذاب ریکشا (سه چرخه‌هایی که مسافرجابه‌جا می‌کنند) شما را با مردم و فرهنگ بنگلادش از نزدیک آشنا می‌کند و راهی برای فرار از ترافیک شهر محسوب می‌شود.

سفر به داکا:

خوشبختانه دعوت شدگان به این جشنواره از ایران زیاد بودند و اینبار همسفر هم داشتم.

به لطف دوست خوبم شروینه دیدنده که به نمایندگی از علی خوشدونی فراهانی برای فیلم کوتاه «تناوب» به بنگلادش می‌آمد و به توصیه دوستان بلیط هواپیمایی قطر (جشنواره هزینه هتل و غذای شما را در تمام مدت برعهده دارد اما بلیط را خوتان باید تهیه کنید) را خریداری کردیم.

پرواز مستقیم و مناسبی از تهران به داکا وجود نداشت؛ ابتدا از تهران به دوحه در حدود دو ساعت و سپس از دوحه به داکا در حدود پنج ساعت و در مجموع بدون احتساب تاخیر در میانه راه هفت ساعت پرواز را تجربه خواهید کرد.

اتفاق ویژه در پرواز:

برای همه ما فاطمه معتمد آریا چهره‌ای متین؛ شناخته شده و دوست داشتنی است و برای من ویژه‌تر اینکه با توجه به حضور ایشان در این جشنواره خوشبختانه افتخار آشنایی از نزدیک را با ایشان در این پرواز پیدا کردم؛ بدون شک متانت و بزرگواری خانوم معتمد آریا را همیشه به یاد خواهم سپرد.

در هنگام سفر به بنگلادش به همراه خود دلار بیاورید و اینجا با کمک بچه‌های جشنواره می‌توانید پول خود را تبدیل کنید. (در حال حاضر هر دلار هشتاد و سه تاکا است یعنی به طور تقریبی هر تاکا پنجاه تومان)

در فرودگاه داکا با صحنه عجیبی روبه‌رو خواهید شد؛ صفی طولانی و جمعیتی زیاد که در حدود یکساعت زمان خواهد برد تا به پلیس مسئول مهر ورود برسید (از طرف جشنواره دو جوان که نام یکی جکی بود دنبال ما آمده بودند) و البته بعد برای گرفتن چمدانتان نزدیک به دو ساعت انتظار دیگر را تجربه خواهید کرد.

ساعت در داکا دو ساعت و نیم از تهران جلوتر است.

قسمت باور نکردنی و جذاب‌تر برای من حضور ماشین‌هایی با چند نظامی اسلحه به دست (اگر اشتباه نکنم سلاح سازمانی ارتش بنگلادش تی آر تی است) برای همراهی شما تا هتل و همچنین حضور مداوم آن‌ها در هتل و سایر مراسم بود.

به هر صورت ما در هتل سلنیباش یا شلنیباش با مهمان نوازی واقعا ویژه اسکان داده شدیم و در حدود یک ساعت زمان داشتیم تا برای افتتاحیه آماده شویم.

در هتل فیلم‌ساز و دوست قدیمی‌ام سرکار خانوم معصومه نورمحمدی مستند ساز و همچنین سرکار خانوم مسیح میرحسینی را که به عنوان نماینده جناب آقای طالبی حضور داشت ملاقات کردیم؛ کوروش فرزانگان عزیز هم برای شرکت در کارگاه‌های آموزشی جشنواره به داکا آمده بود و همینطور خانوم زمانی را در هتل دیدیم.

حضور سرکار خانوم زهره زمانی مدیر انجمن سینمای جوانان انزلی و همچنین مدیر ارشد برنامه ریزی جشنواره داکا غنیمت و نعمتی است که برای من آشنایی با ایشان را افتخار آمیز می‌کند.

در مطلب بعدی حتما کامل این بانوی توانمند و نقشش در جشنواره را معرفی خواهم کرد.

متاسفانه محسن امیریوسفی عزیز که قرار بود داور این جشنواره باشد پدرش را از دست داد و نتوانست حضور داشته باشد. از خداوند برای محسن صبر و سلامتی آرزومندم.

دو نکته آخر در این بخش درباره غذا و لباس است.

اگر به خوردن غذاهای تند عادت ندارید نگران نباشید به قدری ماهی خوشمزه و لذیذی در منو وجود دارد که تندی آن را فراموش می‌کنید (تندی ملایمی در همه غذاهای اینجا وجود دارد) و البته بقیه غذاها هم انصافا خوشمزه هستند و میوه هر روز در اتاقتان شارژ می‌شود؛ در مورد لباس بدانید شب‌های سردی را سپری می‌کنید حتما با خود لباس گرم بیاورید.

بگذریم…

مقدمه:

شانزدهمین جشنواره فیلم داکا در کشور بنگلادش از تاریخ دوازدهم تا بیستم ژانویه سال ۲۰۱۸ در حال برگزاری ست.

این جشنواره در سال۱۹۹۲ توسط انجمن سینمای رنگین کمان (Rainbow) و با مدیریت احمد مجتبا جمال (در یک جمله بی نظیر؛ جدی؛ راحت و مهمان نواز که به شیرینی چند جمله فارسی را صحبت می‌کند) ابتدا به صورت دو سالانه و در حال حاضر سالیانه با حمایت ویژه وزیر امور خارجه بنگلادش برگزار می‌شود.

علاقه و احترام ویژه به سینمای ایران باعث شده تا سینمای ایران در این جشنواره جایگاه مهمی داشته باشد و چند سال یکبار جشنواره برای فیلم‌سازان مطرح ایران بزرگداشت برگزار کند… از جمله این فیلم‌سازان در سال‌های دورتر محسن مخملباف و جعفر پناهی تا نزدیک‌تر عباس کیارستمی؛ مجید مجیدی و داریوش مهرجویی هستند.

همچنین پیش از این مرور سینمای ایران را نیز به خود دیده است و امسال فوکوس روی سینمای فرانسه است.

این جشنواره بخش‌های متعددی را شامل می‌شود که کشور عزیزمان ایران هم در بخش‌های مختلف حضور پررنگی دارد که حتما به وقتش درباره آن‌ها صحبت خواهم کرد؛ بخش‌های مختلف جشنواره و فیلم‌های بلند و کوتاه ایرانی حاضر در آن عبارتند از:

مسابقه فیلم کوتاه و مستقل:

«روتوش» ساخته کاوه مظاهری

«درون آینه» ساخته مهدی یوسفعلی

«پیله» ساخته مسعود میرزایی

«آلان» ساخته مصطفی گندمکار

«آلفا» ساخته احسان همتی

«آخر پاییز» ساخته آرمین ابراهیمی محصول مشترک ایران و بنگلادش

«باران آهسته می‌بارد» ساخته خودم و محصول مشترک انجمن سینمای جوان قم و شهرداری ازمیر ترکیه.

آسیا و استرالیا (فیلم بلند)

«تابستان داغ» ساخته ابراهیم ایرج زاد

«خفگی» ساخته فریدون جیرانی

«تیک آف» ساخته احسان عبدی پور