فرید فرخنده‌کیش برکنار شد. این خبری بود که دیروز بسیاری از اعضای خانواده فیلم کوتاه را شوکه کرد. ولی حقیقت اینجا ست که این جا به جایی نه یک باره، بلکه در یک پروسه زمانی اتفاقا فرساینده رخ داد. شایعاتی هم که ماه‌ها ست در این خصوص دست به دست می‌شود و خبر از نارضایتی مدیران سازمان سینمایی از عملکرد پر حاشیه فرید فرخنده‌کیش دارد دلیل محکمی بر این مورد است. حالا اینکه از ناگهانی بودن این اتفاق حرف‌هایی زده می‌شود بیشتر در راستای بازی رسانه‌ای و مظلوم نمایی‌ای است که در دوران مدیریت فرخنده‌کیش اصلا پدیده جدیدی نیست. اما ورای حرف و حدیث‌های فراوانی که در پی این جا به جایی شکل گرفته و یا در حال شکل گرفتن است به نظر باید بر مواردی توجه و تمرکز کرد که بحران به وجود آمده در انجمن را راه حلی سریع میسر کند. در مورد دلایل این جا به جایی و نقایصی موجود مطمئنا در روزهای آتی از سوی مدیران ارشد و همینطور همکاران حاضر در انجمن توضیحاتی داده خواهد شد. پس به نظر یک صبوری چند روزه برای شنیدین پاسخ سوال‌هایی که در ذهن بسیاری نقش بسته می‌تواند بهترین پیشنهاد ممکن باشد.

اگر از این موارد عبور کنیم و تلاش کنیم تا چشم‌اندازی واقع‌بینانه برای خانواده فیلم کوتاه ترسیم کنیم آنچه اکنون اهمیت به سزایی دارد انتظاری است که باید برای تغییرات و ساماندهی‌ها از پس این تغییر ــ بگوییم دیر هنگام ــ باید داشته باشیم.

اگر یک مرور کوتاه بر خواسته‌ها و نیازهای بدنه فیلم کوتاه در دو سال اخیر داشته باشیم موارد بسیاری هستند که باید رفع شوند و یا حداقل پاسخ و توضیحی در خور به آن‌ها داده شود.

انجمن سینمای جوانان ایران تنها در ستاد مرکزی و اتاق مدیر عامل آن خلاصه نمی‌شود. مجموعه‌ای بزرگ است که در ذات خود باید تلاش کند جوانان و فیلم‌سازان سراسر کشور را حمایت کند. از این رو نیاز مبرمی وجود دارد برای یادآوری یک شعار بسیار مهم! «تمرکز زدایی» اگر به خاطر داشته باشیم این شعار محصول روندی بود که در دوران حبیب ایل‌بیگی شکل گرفت و به یکی از اولویت‌های اصلی انجمن در کنار سامان دادن به ساختار تولید و آموزش بدل شد. در واقع به جز ماه‌های اولیه مدیریت آقای فرخنده کیش دیگر مدت‌هاست که این شعار و مهم‌تر از آن اقدامات ناشی از این طرز فکر را فراموش شده می‌بینیم. دفاتر انجمن در چه وضعی به سر می‌برند؟ وضعیت تجهیزات، آموزش و تولید آن‌ها در چه حالی است و ورای جوسازی‌های رسانه‌ای صورت گرفته چقدر واقعا مدیریت منطقه‌ای ایجاد شده (و سپس فراموش شده) عملی شده است. آنچه در ظاهر امر مشهود است انگار همه چیز به ناگهان متوقف شده باشد. دبیران منطقه‌ای حکم گرفته عملا هیچ فعالیتی نداشته‌اند یا هیچ فعالیتی از آن‌ها خواسته نشده است. رد گیری این توقف چنان ساده و یافتن تاریخ آن چنان واضح است که نیاز به تلاش زیادی ندارد. دقیقا زمانی که مطالبات فیلم‌سازان در خصوص سیمرغ فیلم کوتاه و همینطور بودجه تولید بالا گرفت ساختار رسانه‌ای انجمن تمرکز خود را بر مانور دادن روی این موارد معطوف کرد. پس در نتیجه شعار تمرکز زدایی و مدیریت منطقه‌ای انجمن که در راستای چابکسازی ستاد مرکزی، پرورش نیروهای متخصص و همینطور سهیم کردن فیلم‌سازان سایر نقاط کشور در فعالیت‌های انجمن بود به سرعت فراموش شد.

از دو مورد بالا که باعث توقف روند تمرکز زدایی و شدت گرفتن روند تمرکز گرایی صرف شد بگذریم، پیگیری ماجرای سیمرغ فیلم کوتاه بعد از پیگیری‌های فیلم‌سازان و واکنش مدیر سازمان سینمایی طی نامه‌ای ــ بگوییم سرگشاده ــ به شخص مدیر انجمن سینمای جوانان ایران سپرده شد. اما در عمل و بعد از انتشار فراخوان جشنواره فجر و غیبت دوباره فیلم کوتاه در آن تنها پاسخ مسئول پیگیری سکوت محض بود. در واقع همانطور که هیچ توضیح مشخصی در مورد روند پیگیری این ماجرا از سوی انجمن سینمای جوانان ایران منتشر نشد، هیچ واکنشی هم به بی‌توجهی مسئولان فجر از سوی انجمن داده نشد. پس دوباره فیلم‌سازان و صنف فیلم کوتاه دست به کار پیگیری و انتشار نامه شدند که نامه‌ها و پیگیری بی‌جواب مانده‌شان باز هم سکوت مسئول اصلی پیگیری را نشکست.

اما در سوی دیگر ماجرا وضعیت تولید با پیگیری‌های خانواده فیلم کوتاه، صنف و حتی مدیریت انجمن در روز ملی جوان به بار نشست و حجت الله ایوبی از اختصاص بودجه تولید ۳۰۰ فیلم کوتاه به انجمن خبر داد. بودجه‌ای که بر اساس شنیده ها مبلغ آن ۳ میلیارد تومن بوده است. این خبر خوشحال کننده طبعا حجم بالایی از فیلم‌نامه را سرازیر معاونت تولید انجمن می‌کرد. اتفاقی که با انتشار اخبار جذاب از سوی انجمن تشدید هم شد. اما یک مشکل بزرگ در زیر ساخت معاونت تولید انجمن وجود داشت. شوراهای تولید دفاتر انجمن در راستای فراموش شدن سیاست تمرکز زدایی دیگر وجود خارجی نداشتند. در واقع ایجاد شوراهای تولید در دفاتر انجمن جزو اقدامات دوران مدیر حبیب ایل بیگی بود که با نوسازی ساختار تولید و انتشار آیین‌نامه تولید برنامه‌ریزی شده بودند. خبر اختصاص بودجه تولید در غیاب شوراهای تولید دفاتر یک نتیجه بیشتر نداشت. سرازیر شدن حجم سرسام آوری از فیلم‌نامه به معاونت تولید و پشتیبانی فنی و البته شورای تولیدی سه نفره که شخصا توسط خود مدیر انجمن اداره می‌شد. پس یک معادله ساده نشان دهنده کندی روند رسیدگی به فیلم‌نامه‌های در انتظار تولید است. روندی که به سرعت باعث مطرح شدن اعتراض‌هایی از سوی فیلم‌سازان، مدیران دفاتر و در کل بدنه فیلم کوتاه شد. در این بین اما همچنان کارنامه تولیدات انجمن درخشان است و این درخشش با استناد به گفته‌های فیلم‌سازان در اختتامه جشن مستقل فیلم کوتاه و همینطور جشنواره فیلم کوتاه تهران مدیون تلاشی فردی و همینطور بالندگی فیلم‌سازان جوان کشور است که جای قدردانی و تشکر بسیار دارد.

این اعتراض‌ به روند بررسی فیلم‌نامه‌ها را می‌تواند کنار روند غیر شفاف تولیدات صورت گرفته در شش ماهه اول سال ۹۵ قرار داد. و البته کنار گذاشته شدن افراد متخصص از روند تولید و تصمیم گیری فردی در خصوص کیفیت فیلم‌نامه‌ها. و البته روند نابسامان تسویه حساب و پرداخت اقساط قراردادهای تولید منعقد شده با فیلم‌سازان نیز از دیگر مواردی است که باعث اعتراض فیلم‌سازان شده است.

در کنار این مسائل دیگر بازوی اصلی انجمن یعنی واحد آموزش نیز با کنارگیری سعید پور اسماعیلی چند ماه بعد از آغاز دوران مدیریت آقای فرخنده کیش و شنیده شدن زمزمه تغییرات دوباره در ساختار آموزشی انجمن اتفاق دیگری بود که با توجه به گفته‌های سخنرانان جلسه معارفه آقای فرخنده کیش قدری عجیب می‌نمود. تا جایی که به خاطر داریم در این مراسم یکی از نکات تاکید شده از سوی مدیر سازمان سینمایی ادامه روند تغییراتی بود که در دوران یک ساله مدیریت حبیب ایل‌بیگی کلید خورده بود. اما رفتن پور اسماعیلی از انجمن و تغییر دوباره ساختار آموزشی بدون دریافت بازخوردهای دوره طراحی شده در کنار مواردی که در معاونت تولید انجمن روی داد عملا تنها به یک استدلال ختم می‌شوند. مدیریت جدید هیچ علاقه‌ای به ادامه آن روند نداشت. روندی که با توجه به نتایج اولیه و کوتاه مدتش و البته اندیشه پس آن اتفاقا روندی سازنده و موثر می‌نمود.

حالا ساختار آموزشی انجمن دوباره به کلی دگرگون شده است و تنها بخشی از پیامدهای آن حذف آزمون وردی دوره‌های انجمن (بدون توضیح مشخص)، حذف دروس سینمای تجربی (بدون توضیح مشخص و در شرایطی که تولید این دسته از فیلم‌ها به عهده انجمن گذاشته شده است)، کاهش دوره‌های آموزشی به حداقل ممکن (همچنان بدون توضیح کارشناسی مشخص) و البته اعتراض مدرسین انجمن به این تغییرات مکرر بوده است. حالا باید درباره این موضوع هم فکر کرد که این تغییرات چه تاثیری بر جوانانی دارد که به امید آموختن راهی انجمن شده‌اند. همواره از لزوم پرورش اصولی نسل فردای سینمای ایران و زمان بر بودن این روند صحبت شده اما آیا در پس این تغییرات مداوم اصلا می‌توان پرورش سازمان‌مندی را متصور بود؟ ماجرا جایی غم‌انگیزتر می‌شود که برخلاف تهران و شهرهای بزرگ در بیشتر شهرهای دیگر انجمن تنها محل مهم و جدی برای آموختن سینما ست!

انجمن سینمای جوانان ایران علاوه بر ساختار آموزشی و حمایتی خود برگزار کننده مهم‌ترین جشنواره‌های فیلم کوتاه نیز هست. جشنواره‌هایی که در قالب جشنواره‌های منطقه‌ای، موضوعی و البته جشنواره فیلم کوتاه تهران قرار می‌گیرند. دوباره با استناد به گفته‌های فرید فرخنده کیش جشنواره‌های منطقه‌ای انجمن محلی برای استعدادیابی هستند و به همین دلیل برگزیدگان اصلی این جشنواره ها مستقیما وارد جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌شوند (البته این مورد از گذشته در ساختار این جشنواره ها وجود داشت و اتفاق جدیدی نبود) اما برگزاری ناهماهنگ این جشنواره‌ها از ساختار هر فصل یک جشنواره، که در نهایت موجب پوشش کامل دفاتر انجمن می‌شود به شکلی که الان شاهد آن هستیم نتیجه عملکرد واقعی مدیریت انجمن است. اتفاقی که به نظر روند استعدادیابی این جشنواره‌ها را به شدت مختل کرده است. این در صورتی است که علارغم گفته‌های مکرر هیچ تغییری نیز در ساختار این جشنواره‌ها اعمال نشده. حتی اگر دقیق‌تر به جشنواره‌های منطقه‌ای برگزار شده و یا در حال برگزاری در سال جاری نگاه کنیم از تکراری بودن استان‌های حاضر در دو جشنواره متفاوت در دو منطقه متفاوت خواهیم بود. اتفاقی که تنها برای پر کردن ویترین خالی تولیدات دفاتر سراسر کشور برنامه ریزی شده است و البته نادیده باقی ماندن شماری از دفاتر نادیده مانده از سوی مدیریت انجمن. جشنواره‌های موضوعی انجمن نیز که به صورت دو سالانه در قالب جشنواره نماز و نیایش و آیات قرانی برگزار می‌شوند با برگزار نشدن جشنواره آیات قرانی در سال گذشته و برگزاری جشنواره نماز نیایش در ساختار جشنواره‌های منطقه‌ای در یکی دو ماه آینده هیچ اتفاق جذابی را نوید نمی‌دهد. در این بین باید اشاره کرد که جشنواره ملی عکس ایران نیز سه دوره متوالی است که علی‌رغم انتشار اخبار متعدد در خصوص تغییر فصل و موضوع هرگز برگزار نشده‌اند.

در این بین جشنواره فیلم کوتاه تهران با استناد به برگزاری آخرین دوره آن در ماه‌های اخیر علارغم افزایش چشم‌گیر مخاطبانش و البته کیفیت فیلم‌های به نمایش درآمده در بخش‌های مختلف شاهد اعتراض‌های متعدد فیلم‌سازان در روزهای برگزاری و اختتامه جشنواره بود که البته با سیاست‌های خبری گردانندگان انجمن هیچ کدام از این اعتراض‌ها که از فراخوان، بخش بین‌الملل، جوایز نقدی تا هیات انتخاب و داوری را شامل می‌شدند را پوشش ندادند.

در پایان اشاره به وضعیت معیشتی کارکنان انجمن که پایین‌ترین میزان دریافتی در بین همه زیر مجموعه‌های سازمان سینمایی را دارند و نیز به حداقل رسیدن پاداش‌ها و مزایای آن‌ها در دوره مدیریتی اخیر و در نهایت پیگیری نشدن روند بازسازی ساختمان انجمن سینمای جوانان ایران از موارد جزئی‌تری هستند که باید پاسخی به آن‌ها داده می‌شد که نشد.

واقعیت اینجا ست که تلاش برای یافتن نقاط مثبت کوچک چندان سخت نیست اما وقتی دست و پای انجمن سینمای جوانان ایران را گچ گرفته‌اند آن موفقیت‌ها و عملکردهای مثبت مقطعی چه مزیتی می‌توانند داشته باشند؟ اما دوران مدیریت آقای فرخنده کیش یک دستاورد بسیار مهم داشت: اینکه می‌تواند با سوار شدن بر جو رسانه‌ای و انتشار اخبار جذاب همه چیز را خوب و همه را راضی نگه داشت. البته دستاوردی که با پیگیری نشدن اخبار منتشر شده از سوی بدنه فیلم کوتاه و درخواست پاسخ و توضیح دقیق در خصوص چرایی تصمیمات اتخاذ شده و نیز انتشار نتایج آن به دست آمده است. واقعیت اینجا ست که ما همه از انتشار خبر اختصاص و شروع رویدادها خوشحال می‌شویم و فقط همین. اینکه آن اتفاق‌های شروع شده به چه چیزی ختم می‌شوند خیلی برایمان جذاب نیست!

پس انجمن سینمای جوانان ایران در دوره جدید باید بهبود وضعیت دفاتر، تولید، آموزش، جشنواره‌ها و موارد سازمانی خود را در دستور کار داشته باشد. و این‌ها مواردی هستند که جامعه فیلم کوتاه باید پیگیری روند اصلاح و تغییرات آن باشند. روندی که متاسفانه دوباره هزینه زمانی و مالی بسیار را روی شانه‌های انجمن و فیلم کوتاه خواهد گذاشت و لزوم توجه و نظارت دقیق روی عملکرد مدیران انجمن از سوی سازمان سینمایی، خانواده و صنف فیلم کوتاه را یک بار دیگر یادآور می‌شود!

پیوند کوتاه: https://www.fidanfilm.ir/?p=5155